युद्धकैदी क्र.१

युद्धादरम्यान दोन्ही बाजू  नेहमीच  एकमेकांच्या सैनिकांना अटक करत असतात. शत्रूराष्ट्राने  अटक केलेल्या युद्धकैदयांना कशी  वागणूक द्यावी याच्यासाठी जिनेव्हा आंतरराष्ट्रीय करारानुसार काही नियम ही घालून देण्यात आलेले आहेत व सर्व युद्धात हे नियम पाळले जातात.

दुसऱ्या महायुद्धातही अनेक सैनिक युद्धभूमीवर शत्रूकडून पकडले गेले व युद्ध संपेतो त्यांनी कैदेतच दिवस काढले.अशा लाखो युद्धकैद्यांच्या गर्दीत एक कैदी मात्र वेगळा होता शत्रुच्याच काय तर त्याच्याही न कळत त्याने एक वेगळाच विक्रम घडवलेला होता.

दुसऱ्या महायुद्धाच्या सुरुवातीला अमेरिका अजून युद्धात उतरलेली नव्हती पण इंग्लडला सैनिकी मदत करत होती.पण ७ डिसेंबर १९४१ ला जपानने पर्ल हार्बर या नाविक तळावर हल्ला केला आणि अमेरिकाही युद्धात ओढली गेली.

 १९१७ साली जन्मलेला काझुओ सकामाकी हा त्याच्या आई वडिलांच्या आठ मुलांपैकी एक, जपानच्या शिरस्त्याप्रमाणे त्याने त्याच्या कुटुंबातर्फे सम्राटाची सेवा करण्याचा निर्णय घेतला आणि १९४० साली नौदलात अधिकारी म्हणून भरती झाला आणि त्याची नेमणूक एका पाणबुडीवर करण्यात आली. याचवेळेला जपानी सैन्याची अमेरिकेवरच्या हल्ल्यासाठी गुप्तपणे तयारी सुरू होती.

जपानी सैन्याने हवाई हल्ल्यासोबतच पर्ल हार्बरवर पाणबुड्यातूनही हल्ला करण्याची योजना आखलेली होती. त्यासाठी पाच पाणबुड्या निवडण्यात आल्या होत्या.HA-19 नावाच्या या पाणबुड्या ७८ फूट लांब होत्या,त्यात १००० पौंडांचे 2 टॉर्पेडो (पाणसुरुंग) असत. या पाणबुड्यात दोन नाविक असत. हा हल्ला आत्मघातकीच असणार होता.काझुओच्या आई वडीलांना अनेक अपत्ये असल्याने त्याची निवड पर्ल हार्बरवरच्या हल्ल्यासाठी करण्यात आली.

योजनेप्रमाणे या पाणबुड्या आपल्या कामगिरीवर निघाल्या पण आपल्या उद्दिष्टापर्यंत पोहोचू शकल्या नाहीत. काझुओच्या पाणबुडीने सुरुवातीपासूनच असहकार पुकारलेला होता,त्याच्या पाणबुडीतला गायरोकंपास (दिशादर्शक) बिघडला आणि त्याची पाणबुडी भरकटली.ती कशीबशी मार्गावर आली तोवर एका अमेरिकन विनाशिकेने त्यांना हेरून त्यांच्यावर गोळीबार केला. पाणबुडी धूर आणि पाण्याने भरून गेली.काझुओ व त्याचा पेटी ऑफिसर कियोशी इंगाकी दोघेही हवाई मधल्या ओहाऊ या बेटाजवळ पोचले पण तिथल्या खडकांना आपटून पाणबुडी पुरतीच निरुपयोगी झाली. या अपघातात इंगाकी मरण पावला. काझुओला अमेरिकन निमलष्करी दलातील एका सैनिकाने तो किनाऱ्यावर बेशुद्ध  पडला असताना कैद केले व त्याची नोंद अमेरिकन दप्तरात युद्धकैदी क्रमांक एक अशी करण्यात आली. काझुओ हा दुसऱ्या महायुद्धातला अमेरिकेने अटक केलेला पहिला युद्धकैदी.