एकेकाळी माध्यमं खरोखरच्या बातम्या द्यायची आणि लोकांचा त्यावर संपूर्ण विश्वासही असायचा. त्यात ‘बीबीसी’ सारख्या माध्यमाकडे तर जगभरातल्या लोकांचं लक्ष असायचं आणि त्यांच्या बातम्यांना अधिकृत मानलं जायचं. त्यांच्या धीरगंभीर स्वभावामुळे ते कधी एक एप्रिलला आपली टोपी उडवतील असं इंग्लंडातल्या कुणालाही अपेक्षित नव्हतं.
१ एप्रिल १९५७ ला बीबीसीच्या पॅनोरमा या देशोदेशीच्या बातम्या दाखवणाऱ्या सदरात स्वित्झर्लंडमधल्या Ticino या प्रांतात spaghetti चं बंपर हंगाम झाल्याचा एक व्हिडिओ प्रदर्शित झाला. चित्रविचित्र नावांच्या आणि विनाकारण इंग्रजी बोलणाऱ्या महागड्या हॉटेलांमुळे आपल्याकडं मोठ्या शहरात रहाणाऱ्या जवळपास सगळ्यांना spaghetti माहिती झालेलीच आहे. (ज्यांना माहीत नाही त्यांच्यासाठी – पास्ता नावाचा एक इटालियन पदार्थ आहे ज्यात हे पास्ता नावाचे बोटभर सांडगे बटरमध्ये घोळून वेगवेगळ्या सॉसबरोबर खाल्ले जातात. spaghetti हा सुद्धा पास्त्याचाच एक प्रकार आहे ज्यात हात-दीड हात लांबीच्या या शेवया चीज,बटर आणि सॉसमध्ये घोळून खाल्ल्या जातात. बाकी माहितीसाठी गुगल असे सदा ज्ञानदाता!) तर आता आपण परत जाऊया थंडगार स्वित्झर्लंडमध्ये. या व्हिडिओत झाडावरून मुली, बायका आणि समानता दाखवायची म्हणून काही पुरुषही झाडावरून स्पॅघेट्ट्या तोडताना, त्या वाळवताना वगैरे दाखवलेले होते आणि सोबत होतं बीबीसीचं नेहमीचं धीरगंभीर समालोचन.

इंग्लंडमध्ये spaghetti माहीत नव्हती अशातला भाग नव्हता पण त्यांच्याकडे हवाबंद टिनमधलीच spaghetti मिळायची. झाडाला या शेवया लागलेल्या आहेत आणि आपल्या स्वतःच्या बागेतल्या या शेवया स्वीडिश मंडळी सुखासमाधानाने खातायत हे दृश्य शहरी मंडळींच्या (नेहमीप्रमाणे) काळजाला हात घालून गेलं. शेकडो लोकांनी बीबीसीला फोन करून आम्हालाही आमच्या अंगणी ही बाग फुलवायची असेल तर काय करायला लागेल वगैरे चौकशी करायला फोन केले. बीबीसीने जो माणूस अशा फोनचं उत्तर द्यायला ठेवलेला होता तो तर याच्यावरचा निघाला. त्यानं या भावी बागायतदार मंडळींना “काही अवघड नाही ओ ! एक स्पॅघेट्टी सॉसच्या रिकाम्या डब्यात पेरा आणि रोज पाणी घाला” हा सल्ला दिला.
पुढच्या एक दोन दिवसांत याचा प्रचंड गवगवा होऊन हा बीबीसीचा जनतेला टोप्या घालण्याचा उद्योग होता हे स्पष्ट झालं.चौकोनी चेहऱ्याची गंभीर बीबीसी असा उद्योग करेल असं लोकांना स्वप्नातही वाटलेलं नव्हतं. त्यामुळं अनेकांनी बीबीसीला धारेवरही धरलं. नशिबानं त्या काळात सोशल मीडिया नसल्यानं लोकांनी ‘माध्यमांची विश्वासार्हता धोक्यात’ वगैरे पोष्टी पाडल्या नाहीत. आणि बीबीसीनंही लोकांच्या भावना दुखावल्याबद्दल माफी मागून व्हिडीओ मागे घेतला नाही.
तुम्ही आता नेहमीप्रमाणे या व्हिडीओची लिंक मागाल तर ती आधीच खाली दिलेली आहे. आणि मी शपथ घेऊन सांगतो की ती नक्की खरी आहे –
यशोधन जोशी
Leave a Reply